YAQAZAH DALAM TAREKAT AHMADIYYAH IDRISIYYAH

YAQAZAH DALAM TAREKAT AHMADIYYAH IDRISIYYAH

Dalam tradisi keilmuwan tarekat Ahmadiyyah Idrisyyah, tarekat ini mempunyai dua bentuk silsilah iaitu silsilah muttasil dan silsilah uwaisiyyah barzakhiyyah yang menghubungkan Sayyid Ahmad ibn Idris dengan Rasulullah s.a.w (al-Sakandari ).

Silsilah uwaisiyyah barzakhiyyah berlaku melalui perjumpaan rohani Sayyid Ahmad ibn Idris dengan Nabi Muhammad s.a.w secara mushafahah dan Yaqazah.

Pertemuan ini beliau telah diberikan amalan secara khusus oleh Rasulullah s.a.w iaitu tahlil khusus, Selawat al-cAzimiyyah dan Istighfar al-Kabir (al-Jaafari 1998, Sedgwick 2005, Hamdan 1992).

Rentetan penerimaan amalan khusus ini beliau telah mendirikan sebuah Tarekat Muhammadiyyah dan dikenali sebagai Tarekat Ahmadiyyah Idrisiyyah sehingga kini. Walau bagaimanapun, kajian mendapati bahawa tidak terdapat suatu pertikaian dalam kalangan ulama’ sezamannya termasuk Shaykh Muhammad ibn Abd al-
Wahhab (1703-1792) sendiri mengenai silsilah Tarekat Ahmadiyyah Idrisiyyah samada silsilah muttasil mahupun silsilah Uwaisiyyah barzhakhiyyah.

Hal ini disebabkan oleh ketokohan, keilmuan dan ketinggian kerohanian Sayyid Ahmad ibn Idris yang telah diperakui dan diiktiraf oleh guru-gurunya dan ulama-ulama sezamannya (Sedgwick 2005, Hamdan 1992).

Pengiktirafan terhadap beliau dalam keilmuan dan kerohanian ini disebut di dalam kitab Jamci Karamat al-Awliya’ oleh Shaykh Yusuf bin Ismacil al-Nabhani. Di samping itu, sebelum Sayyid Ahmad ibn Idris memperkenalkan tarekat Muhammadiyyah atau dikenali selepas beliau sebagai tarekat Ahmadiyyah, beliau telah pun mempunyai asas kerohanian yang kuat sehingga mendapat keizinan mengajar dalam tiga buah tarekat sufi iaitu al-Shadhiliyyah, al-Khidiriyyah alAziziyyah dan al-Khalwatiyyah (al-Jaafari 1998, Sedgwick 2005, Hamdan 1992).

Berdasarkan kepada perkara ini, dapatlah difahami mengapa silsilah dan amalan dalam tarekat Ahmadiyyah yang diterima secara Yaqazah dan mushafahah daripada Nabi s.a.w tidak dipertikai oleh para ulama sezaman dan selepasnya. Penerimaan talqin dan amalan tarekat oleh Sayyid Ahmad bin Idris secara langsung daripada Nabi s.a.w bukan sesuatu yang baharu, tetapi ia adalah harus dan pernah berlaku pada ulama sufi terdahulu seperti yang tercatat dalam kitab-kitab sufi muktabar. Hal ini telah dibincangkan oleh Shaykh Abd al-Wahhab al-Sharani di dalam kitabnya al-Anwar al-Qudsiyyah.

Dalam bab Sanad al-talqin al-sufi beliau telah meriwayatkan bahawa penerimaan amalan secara Yaqazah dan mushafahah ini telah berlaku kepada beberapa guru beliau seperti Shaykh Ibrahim al-Matbuli dan Shaykh Ali al-Khawwas , Shaykh Abu Madyan, Shaykh cAbd al-Rahim al-Qanawi, Shaykh Musa al-Zawli, Shaykh Abu Hassan al-Shadhili, Shaykh Abu cAbbas al-Mursi, Shaykh Abu Sacud bin Abi al-cAshacir, dan Shaykh Jalal al-Din al-Suyuti. Shaykh Ali al-Khawwas berpendapat bahawa seseorang itu tidak sampai kepada martabat Arif bilAllah sehingga berjumpa dan bertemu dengan Nabi Muhammad s.a.w secara Yaqazah
dan mushafahah (al-Shacrani, t.th ; 1988).

Walaupun begitu, bukan kesemua ahli sufi yang pernah mengalami pengalaman secara Yaqazah dan menerima amalan daripada Rasulullah s.a.w. menubuhkan sebuah tarekat baru seperti Sayyid Ibrahim Rashidi, Sayyid Muhammad al-Dandarawi dan Shaykh Soleh bin Muhammad al-Jacafari. Sebaliknya, mereka terus menjadi pengikut setia dan pemimpin yang mengamalkan Tarekat Ahmadiyyah Idrisiyyah.